er zijn vragen die uit obsessies geboren worden.
en obsessies die uit ongemak geboren worden.
de mijne ontstond uit de constante wrijving met iets dat niet paste.

​

niet uit een duidelijk idee, maar uit een aanhoudend ongemak.

​

jarenlang was ik ondergedompeld in de technologie-industrie.
alles leek te wijzen op vooruitgang: sensoren, automatisering, efficiëntie, controle.
maar achter de façade van de “vooruitgang” vond ik iets dat me diep ongemakkelijk maakte:
innovatie werd een leeg woord, verworden tot ornament.
beslissingen werden niet gestuurd door kwaliteit, noch door echte verbetering van levenskwaliteit of omgeving.
ze werden gestuurd door snelheid, schaal, de repetitieve logica van growth at all costs.

​

ik zag hoe duurzaamheid een slogan werd.
hoe duizenden producten zonder reflectie, zonder blijvendheid werden gegenereerd.
ik wilde daar niet meer blijven.

​

ik begon te bevragen.
en het eerste dat brak was het idee van functionaliteit.

​

is functioneren detecteren? voelen? specifieke vereisten vervullen?
of is het beïnvloeden, iets diepers veranderen in degene die een ruimte ervaart?

​

ik begreep dat het echte kantelpunt niet lag in het meten van beweging of het verzamelen van data.
het lag niet in het prikkelen van sensoren, maar in het prikkelen van onze zintuigen.

​

automatiseren is slechts een laag.

​

ik moest het concept van functionaliteit in technologie loslaten,
omdat ik wilde veranderen hoe een persoon zich voelt bij het bewonen, om stemmingen te vormen vanuit de sensorische oorsprong van de ervaring.

​

het licht.
subtiel, maar absoluut bepalend.
het deed me alles heroverwegen.
zolang ik me kan herinneren, zorg ik obsessief voor de verlichting in mijn ruimtes.

​

wit licht, warm, rood, omhullend, gefocust, atmosferisch, ……

​

het kan je kalm laten voelen, gespannen, in overgang, …..

​

en een app, generieke leds of “slimme” systemen die alleen patronen repliceren, waren niet genoeg.

​

ik bestudeerde optica, colorimetrie, neurale perceptie.
ik begon te observeren hoe licht verandert wanneer het specifieke materie doordringt en wat dat mij en anderen deed voelen.
glas-in-lood, doorschijnende materialen, texturen die niet alleen het licht kleuren, maar het vormen en een gecureerde verlichting creëren.
daar begreep ik dat, als ik stemmingen wilde veranderen, ik moest ontwerpen vanuit gecureerde verlichting, niet geprogrammeerd.
gebouwd vanuit de materie, niet vanuit het digitale.

​

ik vertrok niet alleen vanuit technologie.
de weg leidde me; bewust, nieuwsgierig, ongemakkelijk, …
om vragen te stellen die niet in codes of sensoren pasten.
dat om te veranderen hoe een ruimte wordt bewoond,
ik moest veranderen hoe het voelt.
en om dat te bereiken, waren algoritmen niet genoeg.
ik had de methoden van design nodig,
de diepte van kunst,
en het bewustzijn van wetenschap.
om ze als fundamenten te integreren en van daaruit te creëren.

​

er ontstonden vragen,
als dit artefact ruimte inneemt, waarom het dan niet ook laten bevatten?

​

planten, objecten, herinneringen of leegte bevatten.
waarom het niet overlaten aan de interpretatie van de persoon zonder een gebruik op te leggen?

​

toen zag ik hoe betekenisvol dit benutten was en dacht:
als een artefact licht genereert, kan dat licht dan nog meer benut worden?

​

benutten.
niet als synoniem voor exploitatie.
maar als synoniem voor resoneren.
benutten wat al bestaat, zonder een excuus uit te vinden om te bestaan.
dat reeds aanwezige licht benutten, om het een andere dimensie te geven.

​

ik bedekte het stalen lichaam met fotokatalytische nanotechnologie.
een membraan dat in staat is om licht in zuivering te transformeren.
licht dat niet alleen verlicht, maar ook reinigt.
dat verontreinigende stoffen, allergenen, bacteriën, virussen, schadelijke deeltjes vermindert.

​

het ging niet om functies optellen.
het ging om begrijpen dat elke laag zin heeft als die uit de vorige voortkomt.
als er een onzichtbare stroom is tussen materie, intentie en ervaring.

​

de artefacten van bozke zoeken niet te verbazen door hun complexiteit.
ze zoeken je zintuigen te versterken.
van het meest tastbare tot het meest atmosferische.

​

en dit alles, zonder ophouden bewust te zijn.
met traceerbare materialen, met rechtvaardige processen, met een logica van blijvendheid.

​

het gaat niet om “een product maken”.
het gaat om relaties creëren met wat we bewonen.

​

functionaliteit staat niet tegenover kunst, design, wetenschap of technologie.
ze wordt versterkt wanneer ze door hen heen mag gaan.

​

bozke is die kruising.
een studio waar functie niet langer wordt gemeten aan wat ze doet,
maar aan wat ze oproept.

​

raúl ambrízco

aka xaenyaa